din

Ana Sayfa/Tag: din

Biliminsanı da Vahiy Alır

Bir şeyi bilebiliriz, ama bu, onu anladığımız anlamına gelmez. Ernest Rutherford’un, tarihte ilk kez atom-altı düzeye geçişe olanak veren deneyine dışarıdan bakıldığında, atom çekirdeği, tesadüfen bulunmuş gibi görünür. Karanlık laboratuvarda, can sıkıcı deneyi haftalar boyunca sürdüren, “Hocam bulamıyoruz,” yakınmalarıyla dışarı çıkan öğrencilerini tekrar laboratuvara gönderen Rutherford, α parçacığını arıyordu. Anlaşılmaz bir biçimde, deneyin yönünü birden değiştirdiğinde, öğrencilerinin canı daha da sıkılmıştı. Rutherford’un, deney düzeneğinin ortasındaki altın plakadan geçen değil de [...]

2021-03-26T08:04:38+00:00Mart 2nd, 2020|Felsefe, Bilim ve Din, Yazılar|

Nobel Ödülü ve Allah Her Ân Bir Şen’dedir

Paul Dirac’ın Kuantum Mekaniği ile Görelilik Kuramı’nı başarıyla birleştirerek anti-parçacığı bulmasının ardından, bunu daha büyük ölçekte de deneme girişimleri başladı. Bugüne kadar yürütülen, kapsam alanına oranla en kusursuz ölçülmüş bilimsel kuram olduğu belirtilen, Kuantum Elektrodinamiği (KED) Kuramı, böyle bir girişimin ürünüdür. Deney ve kuramın on milyarda bir ölçeğinde uyum gösterdiği bu çalışmanın başka bir örneği yoktur. Bu, Londra ile New York arası mesafenin, her seferinde bir saç teli kalınlığı kadar [...]

2021-03-26T08:05:40+00:00Mart 2nd, 2020|Felsefe, Bilim ve Din, Yazılar|

Hakikat Bu, Smokin de Giyer Şalvar da!

Dinle ilgili yazınca, ateistler kızıyor; bu coğrafyanın dinine biraz akıl gerek diyorum, “dinci” taife kızıyor; düşünme seviyemiz “doğal bilinç” diyorum herkes alınıyor. Yine de en tepkili olanlar felsefeciler, çünkü onlar, Tanrı’sız felsefe yapabiliyorlar; yeni bir ekol. Hatta felsefe fakültelerinde, “Burada dine ne gerek var?” sorusu samimiyetle soruluyor. İlâhiyat fakültelerinde ise akıl bir efsane: İslâm’ın Altın Çağı… Tamam da, Bakır Çağı’na geri döndük! Ne kadar samimi bir çaba gösterilse de günümüz [...]

2021-05-29T07:23:43+00:00Mart 2nd, 2020|Felsefe, Bilim ve Din, Yazılar|

Tanrı’yı, İnsan Kılmak

Akıl, yaptığı işte tanınmadığında, zihin yerine kullanılan bir sözcüktür. Arapça olan bu sözcük, ˁiḳāl bağ anlamına; aynı Sami kökten İbranice ˁāḳal ve ˁāgal; kıvırmak, halka yapmak anlamına gelmektedir. En belirgin özelliği, bağ kurabilme yeteneği olan aklın Türkçesi, us’tur. Zekâ ise tezkiye edilmiş akıldır: Filtre edilmiş, temizlenmiş, bileylenmiş, saflaşmış, fazlalıklarından kurtulmuş. Ânda bulunan yetimiz, zekâmızdır. Zihin ise zamandadır, gürültücüdür, taklitçidir, depolar, anılarda yaşar. Krishnamurti, zihnin bir perde olduğundan, sürekli geçmişte yaşayıp [...]

2021-03-26T08:11:06+00:00Mart 2nd, 2020|Felsefe, Bilim ve Din, Yazılar|

Yasama, Yürütme, Yargı ve İslâm

Bir çocuk gördüğümüzde, anne ve babasının olduğunu, anne ile babayı bizzat görmesek de biliriz. Karşı cinse ait iki beden birleşmiş ve çocuk olmuştur. Çocuğun var oluşu, hiç görmediğimiz iki cinsten insanın bedende rüşte geldiklerinin yeterli bir zeminidir; kanıtıdır. Kadın ve erkeğin var oluşu, çocuğun bedeninde bir ayrımlı birlik olarak içkindir: Anne, baba, çocuk. İster halk, isterse Hakk tarafından olsun, var edişin aslının işte bu üçleme olduğu söylenilir. Üçleme; teslis ya [...]

2021-03-26T08:13:49+00:00Mart 2nd, 2020|Din, Yazılar|

Yapay Zekâ ve Tanrı

Joseph Sirosh, Microsoft’ta, teknolojiden sorumlu başkan iken kendisiyle yapılan bir söyleşide, Yapay zekânın (YZ) en sevdiği tanımının, “Doğal aptallığın karşıtı,” olduğunu belirtiyor. Bu tanım, bizi gülümsettiği kadar düşündürse keşke; doğal aptallık, hinlikle saklanmış derin bir uçurum sanki. Söyleşi ilerledikçe anlıyoruz ki, Sirosh’un, YZ’den beklentisi henüz karşılanmamış. Yaptıkları işin yalnızca veri derlemek olduğunu, bunun da bizde, insan benzeri yetenek algısı oluşturduğunu söylüyor. Bu nedenle, henüz hedefe uzak olduğumuzu düşünüyor. Her şeyin [...]

2021-03-26T08:15:00+00:00Mart 1st, 2020|Din, Yazılar|

Din Nedir? Gerekli midir?

Ülkemiz, hiç olmadığı kadar bir iç savaşın eşiğinde, ama bilgisizlik kendi tarafını tutmakta diretiyor. Yugoslavya parçalandıktan sonra anlatılanlardan, beni en çok yaralayan olay, kuşaklar boyu komşuluk yapan, çocukluğunda birlikte beş taş, körebe oynamış olanların, nasıl olup da yandaki eve girip komşuları olan erkekleri öldürüp, komşuları olan kadınlara tecavüz edebildiği olmuştu. Etki, tepki yaratıyor, oysa sorumlu davranmalıyız. Gündelik yaşamda tanık olunan “bize benzemeyen”, “bizden olmayan” tutumu endişe verici boyutlarda. En basit [...]

2021-03-26T08:17:58+00:00Mart 1st, 2020|Din, Yazılar|

Kutsalın Yorumu Nasıl Yapılır?

Kutsal metinlerin yorumu, gerçeklikten alınan payın, yukarıya çıkıldıkça arttığı bir piramide benzer. Yorumcunun bilgi, irfan, ruhaniyet ve niyetinden, böylece bulunduğu mertebeden bağımsız değildir. Anaokulundan, doktora seviyesine bir ilerlemeye benzetilebilir. Kutsal bir metnin, literal yorumuyla örneğin simgesel, alegorik ya da mistik yorumu arasında büyük bir fark olacaktır. Böylesi bir kapsamlılık bizi, Mevlânâ’ların, Yunus Emre’lerin bağrında yetiştiği din ile İŞİD’in savunduğu dinin aynı olması gibi şaşırtıcı bir sonuçla baş başa bırakır: Platon’un [...]

2021-03-26T08:19:13+00:00Mart 1st, 2020|Din, Yazılar|

Tanrım, Üç Boyutla Aran Niçin İyi Değil?

Topluma karıştığımız her ortamda, biz meşgulken zeminden akıp giden bir ırmağa benziyor bilinçaltımız. Kokusu ve renginde gözlemlemeye başladığımız ürkütücü değişiklikler, debisinin de bir hayli yükselmesi nedeniyle tehlikeli bir hâl aldı. Artık, üzerinde durduğumuz zemini sarsıyor, dengemizi bozuyor. Maruz kaldığımız bu akıntının, bir girdap oluşturup oluşturmaması, bizim kendimizi nerede konumlandırdığımızdan bağımsız olmasa gerek. İnsan psişesini, sadece kişiyi ilgilendiren bir konu olarak ele almanın, kişisel bir bakış içine hapsetmenin, ölümcül bir hata [...]

2021-06-05T15:16:38+00:00Mart 1st, 2020|Din, Yazılar|

Tarikat ve Cinsellik

Rıza Zelyut’un, Osmanlı’da Oğlancılık[1] adlı kitabının toplatılmasına karar verilmiş. Gerekçe olarak, "toplumsal yaşamın düzenli gitmesi için sadece yasalara uymanın yeterli olmayacağı" beyan edilmiş. Hemen her gün, tarikat liderleri ve din adamlarınca güncellenen, erkekler için tahrik edici uzuv ve eşya listesine, bu hafta mekân başlığı da açıldı. Söylenilecek yeni bir şey kalmadı sanırım; üzüntü, tiksinti, hayret barındıran tüm duygular aktarıldı. Konuyu hızla özetlemek istersek; anne dizi ve anne kolunun bile tahrik edici [...]

2023-03-02T05:43:42+00:00Mart 1st, 2020|Din, Yazılar|