hegel

Ana Sayfa/Tag: hegel

Bu filmi izlemeden “yoldayım” dememeli: Whiplash

Anrew’nun bir ideali vardır; gelmiş-geçmiş en iyi bateristlerden biri olmak. Her ideal gibi, ulaşılması zor olan bu idealini gerçekleştirebilmek için, yaşadığı ülkenin en seçkin müzik okulunda eğitimine başlar. Bir gün, ders sırasında değil ama kendince pratik yaparken (nafile ibadet) okulun en iyisi olduğu kadar, kendinden en çok ürkülen hocası, bateri çaldığı odaya gelir. Talebine icâbet edilmiştir. Ancak, Andrew yolu onunla yürüyebilecek midir? İşte, kendinin belirlediği bu talep çerçevesinde gelişen olaylar [...]

2023-01-19T07:11:32+00:00Nisan 29th, 2020|Sanat, Yazılar|

Hegel Felsefesi Işığında Dişil ve Eril

Yumurtanın sperm tarafından döllenmesiyle oluşan zigot cinsiyetsizdir. Bedende erkek ve kadın olarak dışsallaşan cinsiyet dikotomisi, döllenmeyle, yine, öncülleri zigottaki gibi cinsiyetsiz bir evreye girer. Yumurta hücresi, her bireyin anneannesinin, annesine hamileliğinin ortalarından itibaren oradadır. Yumurta hücresi, sperme nazaran kadimdir; hiç ışık görmemiştir, görmeyecektir; döllenmeyle oluşan yaşamın devamını sağlayacak özkaynağa sahiptir; mekanını terk etmez. Sperm, ortadan kaldırılmış olarak onda içkin X kromozomuna ulaşmak için, bu hedefçe konulan zorlu koşulları (vajinal ortam) [...]

2021-03-25T16:24:08+00:00Nisan 27th, 2020|Kadın, Yazılar|

Seksör Türk’ler ve Aşk

Sürekli gelip geçici olanın peşindeyiz. Bedenimiz ve onun var olduğu mekâna ait işler temel derdimiz: çoluk-çocuk, para, kariyer… Sevgimizden eminiz. Dünya sözcüğünün kökü, daha aşağıda olan anlamındaymış; nisbet ettiği yer nere? İbn Sînâ, “bilmeyen, sevemez” demiş. Ne ağır söz! Ne çok şeyi, kişiyi sevdiğimi sandım! Pek muhterem İbn Sînâ, bilmekten kastınız nedir acaba? Eski Yunanlılar da takmış kafayı bu işlere; tek katmanlı değil bu sevgi dedikleri demiş ve sıralamışlar: Eros: [...]

2021-03-25T17:29:30+00:00Nisan 25th, 2020|Yaşam, Yazılar|

Kanser Hücresi Gibi Yaşamamak İçin

Hücre kültürü yapanlar bilir; hücreler, petri kabı denilen küçük kaplarda ürerken; üreme koşulları optimize edilmiş olsa dahi, üreme sınırı, her zaman petri kabının sınırıdır. Başka bir deyişle, laboratuvar ortamında çoğaltılan hücreler, bir sınıra geldiklerinde çoğalmayı durdururlar. Kanser hücreleri bu kurala uymazlar; hatta bazı durumlarda, üst üste katmanlaşma aşamasını takiben; kabın kenarlarından akarak büyümeyi sürdüren yayılmacı bir seyir izlerler. Kanser hücreleri, sonsuz bölünebilme yetenekleri; çevre organ ve dokulara karşın istilâcı büyüme [...]

2021-03-26T05:32:17+00:00Nisan 25th, 2020|Yaşam, Yazılar|

Enerji üretenler ile tüketenler

Sevgili Ali Nesin şu gözlemini paylaşmıştı yıllar önce: “Enerji üreten insanlar var, bir de üretilen bu enerjiyi tüketenler; ilk gruba giren insan sayısı çok azdır.” Şimdi mevkisi yüksek, eli kalem tutan, meslek sahibi herkes kendisini ilk gruba dahil etmiştir. Oysa, çoğumuz, böyle bir insanla karşılamadan, bu dünyadan göçer gideriz. Yine, herkesin kendisini bir gruba hem de en iyi olan gruba dahil ediverdiği, pek bilindik şöyle bir söz vardır: ”Küçük insanlar, [...]

2021-03-26T05:39:24+00:00Nisan 24th, 2020|Yaşam, Yazılar|

Hey gidi Ekşi Sözlük, hey!

Avrupa’da, özgün, küçük restoranlar vardır, en fazla on masaya servis yapan. Çeyrek asır sonra da gitseniz masa sayısının ve damağınızda kalan lezzetin değişmediğini deneyimlersiniz. Türkiye’de, işini hem düzgün hem de özgün yapan bu tür küçük restoranlar, birkaç yıl içinde hızla büyürler. Özgün lezzet sıradanlaşır; işletme sahibinin müşterisiyle kurduğu özenli, samimi iletişim yerini aceleci, mekanik bir servise bırakır; dekorasyonun otantik ögeleri hızla plastik bir görünüm kazanır. Bunun dışına düşen bir işletme [...]

2021-03-26T05:44:34+00:00Nisan 22nd, 2020|Yaşam, Yazılar|

Ölüm ve Sonsuzluk

Büyük bilge, matematikçi, sanatçı, notaların kâşifi, mistik, metafizikçi Pisagor’un; insanın yarım bir elma olarak doğduğundan ve yaşamın, elmanın öteki yarısı olacak Dost’u aramakla geçtiğinden dem vurduğu, anlatılır. Öyle bir yarımlık duygusu ki, dünyasal hiçbir tatmin onu yok edemesin; öylesine güçlü. Bazı şeylerin eksik olduğunu, kesintisiz sezdiğimiz; öleceğimizdense emin olduğumuz bir yaşam. Deliliğe davetiye. Tamamlanmaya çalışmak, ne olduğunu bilmediğimiz bu eksik yanın yönetiminde bir duygudur âdetâ. “Bu da değil”i motto edinmiş [...]

2021-03-27T12:23:50+00:00Nisan 21st, 2020|Yaşam, Yazılar|

Bir çukurda deliriyoruz ve bu çok iyi

Diyalektik oldukça popüler bir sözcük, kullanması havalı, anlaması, hele hele uygulaması çok zor. Kuşku demek çünkü. Peşinizi bırakmaz. Mantık örgüsünü oturtursunuz, kavramlar yerli yerindedir ama o, kendinizi bir bütün olarak kavramadığınız sürece baskı yapmaya devam eder. İlm-i tevhîd kimine yetse de hakikatinde İnsan, kendini bir Özbilinç varolanı olarak bilmek ister. Yoksa hep bir tamamlanamamışlık tortusu yayılır yaşama. Hegel, bu diyalektik yırtılmada kalmayı delilik olarak tanımlar; o nedenle, kurgul aşamaya geçilmelidir. [...]

2021-03-26T05:52:07+00:00Nisan 20th, 2020|Yaşam, Yazılar|

Sirke ama o, şarap değil

Kalıcı söz söyleme üzerine yazmak istiyorum bu hafta. Üzüm suyu, metaforumuz olsun, bunu kalıcılık bağlamında ele alalım: taze üzüm suyu, üzüm sirkesi, sofra şarabı, yıllanmış şarap. Üzüm suyu serinletir, canlandırır. Üretilmesi kolaydır, evlerde yapılabilir. Tüketilmesi için zamana gereksinim yoktur; hatta, fazla bekletilirse bozulur. Üzüm suyunu içip markasını merak eden pek olmaz. Sirke, her yerde kullanılmaz. Evlerde üretilebilir. Tüketilmesi için az da olsa zaman geçmesi gerekir. Doğru kullanıldığında, “olmazsa olmaz” bir [...]

2021-03-26T06:10:26+00:00Nisan 20th, 2020|Yaşam, Yazılar|

Türk Solu’na anahtar

“Türk Solu’nun açamadığı kilit” başlıklı yazım çok okundu, çok tartışıldı. Doğrudan insanın özüne işaret ettiğim bu yazıyla, neden başka grupları değil de solcuları mahkum ettiğim soruldu. Yanıt çok basit: Sol özünde, ezilenin, sömürülenin, mağdurun yanında olduğu için; yaşamını sağlayabilmek için emeğinden başka bir şeyi olmayanların haklarını örgütlü bir biçimde savunan bir dünya görüşü olduğu için. Konu politika olunca, başka alanlarda maceracı okur bile kilitlenip kalıyor. Politik görüşümüz, çoğumuz için tuttuğumuz [...]

2021-03-26T07:36:27+00:00Nisan 14th, 2020|Politika, Yazılar|